Films hoofdstuk 1960


In dit hoofdstuk begint Geert Buelens met een beschrijving van het ontstaan van Brasilia, de nieuwe hoofdstad van Brazilië. Hieronder de originele tekening van het ontwerp van de stad Lúcio Costa, waarmee hij gerenommeerde bureaus het nakijken gaf.

Basis tekening van Costa

Alhoewel de auteur ze niet in zijn boek heeft opgenomen willen we toch enkele korte films laten zien over het ontstaan van Brasilia. Zoals de kortfilm Brasília, Capital do Século (1960).

Na Brasilia richt de auteur zijn aandacht op Afrika, waar overal de westerse hegemonie moest plaats maken voor onafhankelijke staten. Zo is er aandacht voor de onafhankelijkheidsstrijd in Agerije, die veel tegenstrijdige sentimenten opriep in Frankrijk, waarbij links en rechts frontaal tegenover elkaar kwamen te staan. Uit deze periode stamt de film Le petit Soldat (1961 volledige versie) die aanvankelijk door de Franse overheid verboden werd.

Sharpeville

Naast de ontwikkelingen rondom de dekolonisatie van Afrika besteed Geert Buelens veel aandacht aan de gebeurtenissen in Sharpville in Zuid-Afrika. Tijdens een protestmars van enkele duizenden ongewapende zwarte burgers opent de politie plots het vuur. Meer dan 1000 kogels doden 69 mensen. Sharpville was achteraf gezien een keerpunt in de geschiedenis van de Apartheid in Zuid-Afrika. Ook in Europa betekende dit bloedbad een keerpunt in het Europese gedachtegoed. Een voorbeeld was de film Come Back Africa (fragment met een zeer jonge Miriam Makeba ) voor Shapeville werd deze prent nergens in Europa in roulatie genomen, na Sharpeville werd de film een Europese kennismaking met de zwarte populaire cultuur van Zuid-Afrika.

De Burgerrechtenbeweging

De Zuid-Afrikaanse Miriam Makeba ontvluchtte als eerste Zuid-Afrikaanse muzikant haar land vanwege de Apartheid en trok naar de Verenigde Staten waar ze de samenwerking aanging met Harry Belafonte, die zich op zijn beurt sterk maakte voor de Civil Rights Movement. Zoals Buelens het uitdrukt werd in de marges van de Amerikaanse populaire cultuur de gemeenschappelijkheid van de zwarte strijd in Afrika en die in de Verenigde Staten nog veel sterker gevoeld. Meesterdrummer Max Roach levcerde in 1960 met We Insist (video van deze muzieksessie van een uitzending van de Belgische televisie uit 1964) volgens Geert Buelens “zowel een muzikale, thematische als politieke demonstratie van de verwevenheid van alle zwarte culturen.

Beats, nozems, Halbstarken

Voorlopers van films met dit thema zijn onder andere de klassiekers de Wild One (volledige versie) uit 1953 met een jonge Marlon Brandon en Rebel Without a Cause (trailer) uit 1955 met James Dean in de hoofdrol.

Uit deze periode stammen een hele lijst van films over het jongerenprobleem. Buelens geeft ons een lijst van 10 films:

The Wild Ride (volledige versie) van Harvey Berman met een nog jonge Jack Nickolson in de hoofdrol.

La Vérité (volledige versie) van Clouzot met Brigitte Bardot in wellicht haar beste vertolking.

À bout de souffle (trailer) van Godard, die de doorbraak van Belmondo betekende

Take a Giant Step van Leacock, een uniek Amerikaans drama over een zwarte jongere die van school wordt gestuurd en die ondanks de flagrante discriminatie in zijn witte buurt probeert de middenklaswaarden van zijn ouders te omarmen.

Makkers staakt uw wild geraas (1960 bekende scene in de platenzaak) van Fons Rademakers

Die vlugteling , een reactionair drama van Gordon Vorster over Zuid-Afrikaanse jongeren die de natuurlijke orde van het platteland hebben ingeruild voor de stad met al haar amusement. Uiteindelijk herstelt de politie de orde en na een Bijbellezing komen de jonge nozem die het overleefd heeft tot inkeer.

Terrain vague (volledige versie via russische site omdat er bijna geen materiaal van deze film op het net staat) van Marcel Carné werd indertijd door linkse filmcritici als vals en karikaturaal weggezet, maar werd wel massaal bezocht door de Fransen. De filmmuziek is van Michel Legrand.

Beat Girl van Edmond T. Greville.

The Sun’s Burial (Taiyo no Hababa volledige versie zonder ondertiteling, zeer veel geweld) van Nagasi Oshima geeft een ontluisterend beeld van nihilistische, uiterst gewelddadige jeugdbendes in Osaka.

Niewinni czarodzièjè (Innocent socerers volledige versie met Engelse ondertiteling) van Andrzej Wajda is een portret van een jonge generatie in Polen

Andere films die in deze paragraaf aan bod komen zijn Blackboard Jungle (1955 volledige versie) en Die Halbstarken (1956 volledige versie)

La Dolce Vita